Οι καλύτεροι μάνατζερ είναι ηγέτες — και αντίστροφα.
Σύνοψη.
Το μεγαλύτερο μέρος της μεγάλης συζήτησης σχετικά με την λειτουργία των «ηγετών» έναντι των «διευθυντών», επικεντρώνεται στις λέξεις οι οποίες εκφράζουν ουσιαστικά, ενώ καλύτερα θα ήταν να επικεντρώνεται στα ρήματα.
Ο καθένας πρέπει να είναι και «ηγέτης» και «διευθυντής» στη δουλειά του και τα καλύτερα στελέχη εξισορροπούν και τα δύο.
Τα τελευταία 15 χρόνια, σε έρευνα χιλίων στελεχών, για τη διαφορά μεταξύ ηγεσίας και διοίκησης, η καταγραφή των απαντήσεων μας οδηγεί στα εξής:
Η διάκριση παραμένει ενδιαφέρουσα και σημαντική, αλλά είναι πιο υγιής η ισορροπία που κάθε άτομο προσπαθεί να επιτύχει, αντί για δύο ξεχωριστές δεξιότητες ή ρόλους μέσα σε έναν οργανισμό.
Η διαφορά μεταξύ ηγετών και διευθυντών είναι παλαιά και μεγάλη συζήτηση. Κλασσικοί όπως ο Πλάτωνας, ασχολήθηκαν με τις διάφορες ιδιότητες των ηγετών και ο Niccolò Machiavelli έγραψε για το που διαφέρουν οι ηγέτες και οι μάνατζερ. Κατά τη διάρκεια της μακροχρόνιας καριέρας του, ο γκουρού της οργάνωσης Warren Bennis συνόψισε ορισμένες διαφορές :
Ο διευθυντής έχει το μάτι του στην κάτω κάτω γραμμή. Ο ηγέτης έχει το μάτι του στον ορίζοντα.
Ο διευθυντής ρωτά πώς και πότε.Ο ηγέτης ρωτά τι και γιατί.
Ο διευθυντής έχει θέα μικρής εμβέλειας. Ο ηγέτης έχει μια μακροπρόθεσμη προοπτική.
Πολλά από αυτά υποδηλώνουν ότι οι ηγέτες και οι διευθυντές είναι διαφορετικοί άνθρωποι. Αυτή η άποψη είναι λανθασμένη.
Αντίθετα, θα πρέπει να θέλουμε όλοι — στελέχη και εργαζόμενοι — να ηγούνται όταν είναι η κατάλληλη στιγμή και να διοικούν όταν είναι η κατάλληλη στιγμή.
Συχνά, ένα σύνολο προκλήσεων απαιτεί από εμάς να επιδεικνύουμε ισχυρές ηγετικές ικανότητες, για να παρέχουμε στις ομάδες κατεύθυνση, ενώ μια άλλη απαιτεί από εμάς να λυγίσουμε και να επικεντρωθούμε στην υλοποίηση.
Αντί οι εταιρείες να προσλαμβάνουν ανθρώπους για να χειριστούν τη μεγάλη εικόνα και άλλοι να ιδρώνουν για τις λεπτομέρειες, τα άτομα πρέπει να εξισορροπούν και τα δύο σύνολα δεξιοτήτων, θεωρώντας τα ως ρήματα (οδηγώ και διαχειρίζομαι), όχι ως ουσιαστικά (ηγέτες και διευθυντές).
Η επίτευξη αυτής της ισορροπίας είναι το πιο σημαντικό πράγμα που μπορεί να κάνει ένας οργανισμός. Διαφορετικά, οι «ηγέτες» στην κορυφή ενός οργανισμού καθορίζουν την κατεύθυνσή του χωρίς καμία αίσθηση των επιχειρησιακών λεπτομερειών και οι «διευθυντές» στη μέση εκτελούν χωρίς να εμπνέουν, να σχεδιάζουν ή όταν χρειάζεται, να πιέζουν.
Ας δούμε εδώ τις υποθέσεις που κάνουμε συχνά για το πώς ομαδοποιούνται η συσχετίζονται διάφορες απαντήσεις σχετικά με το πώς γίνονται αντιληπτά το management και το Leadership:
• Φιλοσοφία: υποκειμενικά/αντικειμενικά, συναίσθημα/λογική, μαλακό/ σκληρό, αξίες/γεγονότα, ρομαντικό/ορθολογικό, ποίηση/πεζογραφία, καμπυλόγραμμη/γραμμική, ρομαντισμός/διαφωτισμός, τέχνη/επιστήμη, ποιοτικό /ποσοτικό, εικόνα/χρώματα.
• Δράση: στρατηγική/λειτουργίες, αλλαγή/σταθερότητα, σύνθεση/ανάλυση, σκοπός/σχέδιο, αύριο/σήμερα, συνεχής/διακριτικός, σύνθεση/διεύθυνση,? εκκίνηση/ορμή. σπινθήρα/οξυγόνο, δίπλωμα ευρεσιτεχνίας/παραγωγή, πυξίδα/GPS, αρχιτεκτονική/ανάθεση, εξωραϊσμός/κηπουρική, προπόνηση/εκπαίδευση.
• Σχέσεις: έμπνευση/κίνητρο, μαθητές/εργαζόμενοι, πάθος/πληρωμή, απελευθέρωση/επίβλεψη, μετασχηματίζω/εκτελώ, άτομο/τόπος, άτομο/κατάσταση, ένα/πολλά, μέντορας/υπάλληλος, οδηγώ/ακολουθώ, σπριντ/ρυθμός, αγαπώ/μου αρέσει.
Είναι ενδιαφέρον να αναλύσουμε αυτές τις διχογνωμίες και να προσαρμόσουμε ανάλογα τους ρόλους:
Οι ηγέτες βρίσκονται στην κορυφή του οργανογράμματος και οι διευθυντές βρίσκονται στη μέση.
Οι διευθύνοντες σύμβουλοι πρέπει να διοικούν, όχι απλώς να ηγούνται.
Τα μεσαία «διευθυντικά στελέχη» χρειάζονται επίσης τις ηγετικές ικανότητες. Ο Warren Bennis έλεγε:
Οι ηγέτες «κάνουν το σωστό». οι διευθυντές «το κάνουν σωστά».
Το ζήτημα με τη διάκριση ηγέτη/διευθυντή βρίσκεται ακριβώς εκεί:
Είναι καλό να γίνεται η διάκριση, αλλά μην προσποιείστε ότι είναι δύο διαφορετικές δουλειές.
Το να κάνεις το σωστό δεν είναι καλό αν το κάνεις άσχημα, όπως και το να κάνεις το σωστό δεν είναι καλό αν το κάνεις λάθος.
Τα επιτυχημένα στελέχη ηγούνται και διοικούν – δεν αναθέτουν το ένα ή το άλλο. Προκειμένου τα στελέχη να μεταπηδήσουν από τη νοοτροπία ηγέτη/διευθυντή σε μια νοοτροπία επικεφαλής/διαχειριστή και να εξισορροπήσουν τις δύο ομάδες δεξιοτήτων, υπάρχουν ορισμένα εργαλεία για υποστήριξη:
• Χρησιμοποιήστε κάθε δυνατό εσωτερικό κανάλι επικοινωνίας για να εκφράσετε την ιδέα της ισορροπίας μεταξύ αυτών των δύο συνόλων δεξιοτήτων.
• Χρησιμοποιήστε απλή αλλά αποτελεσματική γλώσσα για να περιγράψετε πώς επικαλύπτονται η ηγεσία και η διοίκηση και τη σημασία της εξισορρόπησης και των δύο. Εκφράστε πώς η ηγεσία και η διαχείριση είναι εξίσου σημαντικές, πώς υπάρχουν στιγμές για το καθένα και ότι όλοι πρέπει να ταυτίζονται στενά και με τα δύο.
• Δημιουργήστε τακτικό διάλογο για το θέμα με στελέχη. Κλείστε τις ρωγμές στα σύνολα δεξιοτήτων μέσω εστιασμένης καθοδήγησης, εκπαίδευσης και άλλων ειδών υποστήριξης. Τα στελέχη πιστεύουν συχνά ότι η δουλειά τους είναι αποκλειστικά να ηγούνται. Πρέπει επίσης να καταλάβουν ότι η διαχείριση μιας διαδικασίας μπορεί να απαιτεί ηγετική λειτουργία. Έτσι αναπτύσσονται οι εργαζόμενοι. Δεν είναι σημάδι αδυναμίας να παραδώσεις τον έλεγχο — είναι μια πράξη ηγεσίας μέσω εμπιστοσύνης.
• Κάντε αυτό μέρος της συζήτησης στις συναντήσεις και κατά τη διάρκεια των αξιολογήσεων απόδοσης. Ζητήστε παραδείγματα για το πότε τα μέλη της ομάδας σας ηγήθηκαν και πότε διοίκησαν. Κάντε αυτές τις στιγμές σημαντικές, τονίζοντας ότι η ισορροπία μεταξύ ηγεσίας και διοίκησης είναι εύθραυστη και απαιτεί συνεχή επαγρύπνηση σε κάθε επίπεδο του οργανισμού.
• Αναφέρετε επαγγελματικές ιστορίες που απεικονίζουν πότε είτε η ηγεσία είτε η διοίκηση ήταν προνομιούχα η μία πάνω από την άλλη, και τις συνέπειες. Ομοίως, πείτε θριαμβευτικές ιστορίες για την επιτυχία όταν τα δύο ήταν εναρμονισμένα.
• Προωθήστε την ιδέα σε συνεργάτες και πελάτες, δίνοντας μια ευκαιρία να σκεφτούν δημιουργικά την εξίσωση ηγεσίας-διαχείρισης και την αξία αυτής της εξίσωσης εντός και εκτός του οργανισμού. Οι μέτοχοι από τη Wall Street έως τη Σοφοκλέους πρέπει να κατανοήσουν ότι ο οργανισμός καινοτομεί μέσω της ηγεσίας, αλλά το κάνει προσεκτικά μέσω της διοίκησης.
• Εξηγήστε τη λειτουργική διάκριση ηγεσίας και διοίκησης στο διοικητικό συμβούλιο, περιγράφοντας τα κρίσιμα στοιχεία και σημειώνοντας την ανάγκη για εγρήγορση, για να κερδίσει η ιδέα την αποδοχή και υποστήριξή του.
Η υποστήριξη του διοικητικού συμβουλίου είναι ζωτικής σημασίας για να γίνει αυτό μέρος της κουλτούρας. Ο πρώην διευθύνων σύμβουλος της Southwest Airlines, James Parker, δείτε πώς απάντησε σε μια ερώτηση σχετικά με το τι είναι ηγεσία:
Καθορισμός και επικοινωνία της αποστολής, παροχή καθοδήγησης ως προς το πώς μπορεί να επιτευχθεί, εξοπλισμός των ανθρώπων με τα κατάλληλα εργαλεία (πληροφόρηση, εκπαίδευση κ.λπ.), παρακίνηση και έμπνευση μέσω της ανιδιοτελούς αφοσίωσης και του σεβασμού προς τους άλλους, παροχή θετικής και αρνητικής ανατροφοδότησης, συμπεριλαμβανομένης της αναγνώρισης για το επίτευγμα και τελικά, να ξεφύγουμε από τα δεδομένα και να δώσουμε στους ανθρώπους την ικανότητα και την εξουσία να φέρουν εις πέρας την αποστολή, με την πλήρη σιγουριά ότι θα τους υποστηρίξουμε.
Αυτή είναι μια εξαιρετική περιγραφή που περιλαμβάνει τόσο τις υψηλές αξίες της ηγεσίας (έμπνευση, αποστολή), όσο και τη στιβαρότητα της διοίκησης (ανατροφοδότηση, ανάθεση, εκπαίδευση). Οι επιτυχημένοι CEO επιτυγχάνουν αυτή την ισορροπία και οι εταιρείες και οι άνθρωποί τους είναι σε καλύτερη κατάσταση εξαιτίας αυτού.
Η έκφραση ότι πολλοί οργανισμοί «υπερδιοικούνται και δεν καθοδηγούνται», είναι αρκετά αληθινή.
Αλλά η απάντηση δεν είναι κάποιοι άνθρωποι να ανεβαίνουν πάνω από την καθημερινότητα στον ρόλο του ηγέτη.
Χρειάζεται τόσο ηγεσία όσο και διοίκηση, φόρτιση και φορτισμένοι , για να επιτευχθεί η ισορροπία.
James R. Bailey
Απόδοση στα Ελληνικά Stamatis Salonikis
salos@planwork.gr
