Γιατί ορισμένες εταιρείες καταφέρνουν να επιβιώσουν για αιώνες, ενώ οι περισσότερες πεθαίνουν μέσα λίγα χρόνια;
Και γιατί αυτό έχει σημασία;
Ορισμένοι θεωρούν ότι δεν έχει καμία σημασία και ισχυρίζονται οτι αναπόφευκτα πάντα θα γεννιούνται νέες εταιρείες. Άλλοι θεωρούν ότι η μακροβιότητα των επιχειρήσεων είναι πολύ σημαντικό θέμα.
Στο βιβλίο του το 1997, The Living Company, ο Arie de Geus, ο οποίος εργάστηκε για την Shell για 38 χρόνια, έγραψε ότι μια εταιρεία είναι περισσότερο από μια παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών.
Κάθε εταιρεία είναι “μια κοινότητα των ανθρώπων”.
Υπάρχει σίγουρα ανθρώπινο κόστος, όταν μια εταιρεία πεθαίνει. Αφήνει κοινότητες χωρίς θέσεις εργασίας, προμηθευτές χωρίς τους πελάτες και πρώην υπαλλήλους με την αίσθηση ότι έχουν στερηθεί τις αναμνήσεις τους. Μερικές επιχειρήσεις ζουν για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα. Μεταξύ αυτών η Groot Constantia Estate, η οποία παράγει κρασί στη Νότια Αφρική για 330 χρόνια, και η Hudson’s Bay Company από τον Καναδά, η οποία έλαβε το ιδρυτικό διάταγμα από το βρετανικό στέμμα 345 χρόνια πριν.
Αλλά οι μακρόβιες εταιρείες αποτελούν την εξαίρεση.
Ο de Geus έγραψε ότι η μέση προσδοκώμενη διάρκεια ζωής της μια μεγάλη πολυεθνική εταιρεία είναι μεταξύ 40 και 50 ετών.
Ορισμένες εταιρείες έχουν μείνει στην ίδια δραστηριότητα σε όλη τους την ιστορία. Η Groot Constantia Estate ακόμα παράγοντας κρασί. Άλλες έχουν παραμείνει, άλλες έχουν αλλάξει αυτό που κάνουν. Η Hudson’s Bay Company ξεκίνησε με την διαπραγμάτευση με τους αυτόχθονες του Καναδά, για την αγορά γούνας από αυτούς, σε αντάλλαγμα τα ευρωπαϊκά βιομηχανικά προϊόντα, όπως μαχαίρια, βραστήρες και ρούχα. Σήμερα, είναι μια εξέχουσα λιανεμπορική επιχείρηση με καταστήματα που περιλαμβάνουν το Saks Fifth Avenue στη Νέα Υόρκη.
Η IBM, μία από τις μακρόβιες εταιρείες, δεδομένου ότι ιδρύθηκε το 1911, μετακινήθηκε από όντας ένας κατασκευαστής υπολογιστών, σε μια επιχείρηση που εστιάζει στην τεχνολογία των πληροφοριών και την παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών. Ο κ. Rometty, Διευθύνων Σύμβουλος της IBM, δηλώνει: “μια εταιρεία δεν πρέπει να καθορίζεται από το προϊόν. Μπορεί να αλλάξει. Όπως και εμείς.»
Αν αλλάξετε τα προϊόντα, τι πρέπει να παραμείνει το ίδιο, προκειμένου μια εταιρεία να επιβιώσει για μεγάλο χρονικό διάστημα;
Αρκετοί πιστεύουν ότι οι αξίες πρέπει να παραμείνουν ίδιες. Ωστόσο οι αξίες είναι δύσκολο να γίνουν αντιληπτές. Εάν είχε ρωτήσει κανείς τα στελέχη της Lehman Brothers, κατά τις ημέρες πριν από την οικονομική κρίση, αν η Τράπεζα είχε ισχυρές αξίες, η απάντηση θα ήταν: Αμφιβάλλετε?
Είναι αλήθεια ότι πολλές εταιρείες με μεγάλη διάρκεια ζωής έχουν ένα συγκεκριμένο πολιτισμό και ήθος καθώς και μια ισχυρή αίσθηση του ποιοί είναι, αλλά αυτά δεν αποτελούν απο μόνα τους εγγύηση για την επιβίωση. Η Enron, η ομάδα της δόλιας ενέργειας η οποία έγινε αφορμή για μια παγκόσμια οικονομική κρίση, είχε μια πραγματικά ισχυρή κουλτούρα.
Άρα δεν ισχύει ότι όλες οι εταιρείες με μια ισχυρή αίσθηση ταυτότητας θα επιβιώσουν, είναι πιθανώς αλήθεια ότι εκείνοι που επιζούν έχουν μια ισχυρή αίσθηση ταυτότητας. Φαίνεται να είναι ένα αναγκαίο, αλλά δεν αρκεί, δεν είναι ικανό.
Πολλοί υποστηρίζουν ότι η ευελιξία και η προσαρμοστικότητα είναι απαραίτητα στοιχεία για την επιβίωση. Ο Chris Griffith, Διευθύνων Σύμβουλος της αμερικανικής Anglo Platinum, θεωρεί ότι το κλειδί της μακροβιότητας είναι η ευαισθησία στο κοινωνικό και πολιτικό περιβάλλον.
Ο Gerald Storch, Διευθύνων Σύμβουλος της Hudson’s Bay Company, είπε ότι προσαρμοστικότητα σημαίνει να δίνουμε προσοχή όχι μόνο στους πελάτες, αλλά και στους εργαζόμενους.
“Ακούστε τον κόσμο σας επειδή αυτοί γνωρίζουν τι συμβαίνει. Ξέρουν τι είναι σωστό και τι είναι λάθος, τι θα λειτουργήσει και τι δεν θα λειτουργήσει”
Το Διαδίκτυο είναι μετασχηματιστικό.
Σήμερα, όπως όλοι οι παραδοσιακοί λιανέμποροι, η Hudson’s Bay Company έχει να αντιμετωπίσει μια άλλη αλλαγή: online αγορές.
Η άνοδος του Διαδικτύου έχει καταστρέψει πολλές επιχειρήσεις, από βιβλιοπωλεία μέχρι πρακτορεία ταξιδιών και εφημερίδες. Πολλές από αυτές έχουν πολύ μακρά ιστορία, αλλά η τεχνολογική αλλαγή δεν γνωρίζει ηλικία. Η Hudson’s Bay Company θα μπορούσε να ασχοληθεί με τον κόσμο του online και των κινητών απογειώνοντας την επιχείρησή. «Ο διαδικτυακός κόσμος είναι ένα τελείως διαφορετικό σύμπαν. Το Διαδίκτυο είναι μετασχηματιστικό.
Το διαδίκτυο αλλάζει τα πάντα, δεν αντικαθιστά τα πάντα.
Πιστεύουμε ακράδαντα ότι τα φυσικά καταστήματα είναι ακόμη σημαντικά. Οι πελάτες θέλουν πολύ να έρθουν εκεί που αγαπούν, για να ψωνίσουν.
Οι άνθρωποι ακόμη θέλουν να δοκιμάζουν τα ρούχα, την ίδια στιγμή γνωρίζουμε ότι θα μας παρακολουθήσουν ηλεκτρονικά στο κινητό τους στο σπίτι, και το υποστηρίζουμε αυτό.
Έτσι η δυνατότητα να χειριζόμαστε την αλλαγή είναι θεμελιώδης για την μακρόχρονη επιβίωση.
Ο De Geus απαριθμεί τις τέσσερις ιδιότητες των μακρόβιων επιχειρήσεων.
Ευαισθησία στο κοινωνικό και πολιτικό περιβάλλον και μια αίσθηση ταυτότητας ήταν οι δύο ιδιότητες μακροβιότητας. Αλλά, οι εταιρείες που επέζησαν ήταν σίγουρα επίσης, ανεκτικές. Ουσιαστικά στήριζαν την δοκιμή του νέου, του καινοτόμου.
“Οι εταιρείες αυτές ήταν ιδιαίτερα ανεκτικές σε ακραίες δραστηριότητες, πειράματα και εκκεντρικότητες εντός των ορίων της επιχείρησης”. Η ανεκτικότητα διατηρεί τις δυνατότητες κατανόησης και ευελιξίας. Οι εταιρείες αυτές ενθαρρύνουν τους ανθρώπους τους να δοκιμάσουν κάτι διαφορετικό.
Το τέταρτο χαρακτηριστικό ήταν ότι οι εταιρείες που επέζησαν ήταν οικονομικά συντηρητικές.
«Ήταν λιτοί και δεν έθεταν σε κίνδυνο τα κεφάλαιά τους εύκολα. Κατάλαβαν την έννοια των χρημάτων με την παραδοσιακή αντίληψη. Ήξεραν τη χρησιμότητα της ύπαρξης εφεδρικών μετρητών στο Ταμείο».
Συντηρητική χρηματοδότηση σήμαινε ότι, οι επιχειρήσεις είχαν τα χρήματα για να συνεχίσουν τα πειράματα και να διερευνήσουν νέες αγορές και τεχνολογίες. «Αυτοί θα μπορούσαν να αξιοποιήσουν ευκαιρίες χωρίς προηγουμένως να πείσουν εξωτερικούς χρηματοδότες για την ελκυστικότητα τους.
Υπάρχει ένας τελευταίος παράγοντας για να εξετάσει κανείς: επιβάλλεται για την εταιρική μακροζωία η εντιμότητα. Υπάρχουν εταιρείες καπνού που πολλοί θεωρούν οτι ασχολούνται με ένα ανήθικο εμπόριο, αλλά που επιβιώνουν για πολύ καιρό. Υπάρχουν εταιρείες εξόρυξης που δεν θα είχαν επιζήσει χωρίς τη χρήση των κακοπληρωμένων εργατών.
Η Arthur Andersen εξαφανίστηκε λόγω του ρόλου της μέσα στο σκάνδαλο της Enron. Σε άλλες ελεγκτικές εταιρίες, ενώ τους έχουν επιβληθεί πρόστιμα για ανεπαρκή διάγνωση, έχουν ζήσει. Η Lehman Brothers κατέρρευσε πριν από τη μεγάλη ύφεση, αλλά πολλές άλλες τράπεζες επέζησαν.
Στην εταιρική μακροζωία, όπως και σε τόσες πολλές περιοχές, η ζωή δεν είναι πάντα δίκαιη.
Πηγή: FT
Απόδοση Stamatis Salonikis
Contact: salos@planwork.gr
